Asset Publisher Asset Publisher

Hodowla lasu - przyjazne spojrzenie

Od sadzonki do drzewa dojrzałego

Las jest jednym z nielicznych odnawialnych zasobów przyrody, jest przy tym zasobem najbardziej bezbronnym, ze znacznie dłuższą historią niż historia rodzaju ludzkiego. Zobowiązuje nas to do otaczania go należytym szacunkiem i szczególną opieką .
Las mający sprostać wszystkim wyzwaniom współczesnego świata, powinien być użytkowany w zgodzie z zasadami powszechnej ochrony lasów, trwałości utrzymania lasów, ciągłości i zrównoważonego wykorzystania wszystkich funkcji lasów oraz powiększania zasobów leśnych.
Realizowanie tych zasad jest procesem długotrwałym i pracochłonnym, na którego powodzenie składa się praca wielu leśników z kilku pokoleń. Pierwsze fazy życia drzewostanu są niezwykle ważne, ponieważ wtedy właśnie ponoszone są największe nakłady finansowe i siłowe. Zabiegi hodowlane przeprowadzane są przez cały okres życia drzewostanu i następują po sobie według ustalonego harmonogramu.  
Cały proces odnowienia lasu ma swój początek na szkółce. Tam pod czujnym okiem szkółkarza, z wysianych nasion gatunków drzew leśnych i krzewów, wzrastają setki tysięcy sadzonek. Później zostają one wysadzone w miejsce wcześniej wyciętego dojrzałego drzewostanu, dając nowe leśne pokolenie. W roku 2014 Nadleśnictwo Przysucha planuje odnowić  blisko 130 ha lasu sadząc ponad 730 tys. szt. drzew.
Na terenie Nadleśnictwa Przysucha gatunkiem naturalnie dominującym jest  sosna zwyczajna, w dalszej kolejności jodła pospolita, dąb szypułkowy i bezszypułkowy, brzoza oraz inne gatunki drzew i krzewów leśnych. Ze względu na uwarunkowania terenowe i klimatyczne sosna, jodła i dęby chętnie odnawiają się w sposób naturalny.
Odnawiane są przede wszystkim wycięte wcześniej drzewostany, ale również uzupełniane są młodymi drzewkami luki powstałe z różnych powodów . W ramach zwiększania lesistości kraju, las wprowadzany jest również  na tereny wcześniej nie zalesione takie jak mało urodzajne role czy łąki. Często również ubogie drzewostany sosnowe są wzbogacane gatunkami wolniej rosnącymi (dąb i buk), lecz dającymi wiele dodatkowych korzyści takich jak większa różnorodność biologiczna, zwiększona odporność drzewostanu na szkody biotyczne i abiotyczne oraz podniesienie atrakcyjności turystycznej obszaru.
W ostatnich latach, na terenie Nadleśnictwa Przysucha posadziliśmy młody las przeciętnie na około 100 hektarach rocznie w ramach odnowień na powierzchniach otwartych, jak również bardziej skomplikowanych odnowień złożonych.
Na powierzchniach odnowionych często rozwija się flora zielna, konkurująca z sadzonkami o dostęp do światła, wilgoci oraz przestrzeni. Na terenie Nadleśnictwa Przysucha pielęgnowanych jest blisko  180 hektarów upraw rocznie, poprzez ograniczanie liczebności roślinności konkurencyjnej.
Kolejnymi czynnościami gospodarczymi, które podejmowane są w celu osiągnięcia prawidłowego rozwoju i wzrostu młodego drzewostanu, są cięcia pielęgnacyjne. Ich celem jest systematyczne usuwanie lub hamowanie wzrostu drzew wadliwych, bądź szkodliwych na korzyść pozostających. W zależności od okresu życia w którym znajduje się drzewostan wyróżniamy  następujące rodzaje cieć pielęgnacyjnych:
•Czyszczenia wczesne–wyhodowanie uprawy od momentu jej założenia do zetknięcia się koron młodych drzewek rosnących obok siebie, średnio wykonywanych jest 85 ha rocznie,
•Czyszczenie późne–doprowadzenie młodnika do dobrego zwarcia, przygotowanie go do pierwszej trzebieży, średnio wykonywanych jest 190 ha rocznie,
•Trzebieże wczesne–doprowadzenie drzewostanu do zamierzonego składu gatunkowego, zwarcia oraz wysokiej jakości  pozostających drzew, średnio wykonywanych jest 1500 ha rocznie,
•Trzebieże późne–zadaniem tego zabiegu jest pielęgnowanie drzewostanu dojrzałego pod względem jakości pozostających drzew, średnio wykonywanych jest 4900 ha rocznie.
Finalnym efektem wymienionych cięć pielęgnacyjnych jest wyhodowanie  drzewostanu dojrzałego, odpornego na czynniki zewnętrzne, zdolnego do odnowienia naturalnego, które może zostać ewentualnie uzupełnione odnowieniem sztucznym . Szereg przeprowadzonych zabiegów hodowlanych prowadzi również do zwiększenia zdolności produkcyjnej siedliska.